စိတ္ဓာတ္ေတြ ၀ုန္းကနဲ ထိုးက်မသြားဖို႔ဆိုတာ

“Mental illness” ဆိုတဲ့စကားကို ဒီႏိုင္ငံကလူေတြဟာ သိပ္ေတာ့ အာရံုစိုက္ေလ့မရွိပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ့ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက နာမ္ထက္ ရုပ္ကို ဦးစားေပးေနၾကလို႔ပါ။

ဥပမာ တစ္ခုေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ခရီးသြားၾကမယ္ပဲ ဆိုၾကပါစို႔။ ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လို အပန္းေျဖၾကမလဲ။ ဘယ္လိုေနရာမ်ိဳးေတြကိုေတာ့ စိတ္ေအးခ်မ္းသာမႈအတြက္ သြားကိုသြားရမယ္ဆိုတာမ်ိဳး ေတြးတဲ့သူထက္ ခရီးသြားရင္ ဘယ္လိုအက်ႌေတြယူသြားရမလဲ၊ ဓာတ္ပံုလွလွေလးေတြ ရိုက္လို႔ရတဲ့ေနရာ ဘယ္ေနရာရွိလဲစသည္ျဖင့္ ေတြးေလ့ရွိၾကပါတယ္။ မေတြးရဘူးေတာ့ မဆိုလိုပါဘူး။ ေတြးပါ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခါတေလ “စိတ္ေထာင္းလို႔ကိုယ္ေၾက” ဆိုတဲ့စကား ရွိတယ္ဆိုတာ အလကားမဟုတ္ပါဘူး။ ရုပ္ထက္နာမ္ကို ဂရုမစိုက္ရင္ေတာင္မွ ရုပ္ကို ဂရုစိုက္သေလာက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုပါ ဂရုစိုက္ဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာေလး အလင္း၀င္ရင္ပဲ ေက်နပ္ပါၿပီ။

၂၀၁၈ခုနစ္မွာဆိုရင္လည္း Kate Spade၊ Mark Salling၊ Avicii နဲ႔ Anthony Bourdain စတဲ့ နာမည္ႀကီး Celebrity ေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေသေၾကာင္းႀကံစည္ၿပီး ေသဆံုးသြားတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တုပ္လႈပ္ေျခာက္ျခားကုန္ၾကပါတယ္။ ေတြးၾကည့္ပါဦး။ လူတစ္ေယာက္ကို ေသေၾကာင္းႀကံစည္ခိုင္းတဲ့အထိ ေနာက္ကြယ္ကေန ႀကိဳးကိုင္ေနတဲ့ ဒီစိတ္ေစတသိတ္ကို ကၽြန္မတို႔ ဘယ္လိုမ်ား ထိန္းသိမ္းၾကရမလဲ။

လူ႔ဘ၀ႀကီးတစ္ေလွ်ာက္လံုး ျဖတ္သန္းရွင္သန္တဲ့အခ်ိန္ စိတ္ဓာတ္မက်ဖူးတဲ့သူ၊ စိတ္ေ၀ဒနာရဲ႕ တိုက္ခိုက္ျခင္းကို မခံစားဖူးတဲ့သူေတာ့ မရွိပါဘူး။ အနည္းနဲ႔ အမ်ားေတာ့ ခံစားၾကရမွာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါကို ေရွာင္လႊဲလို႔မရေပမယ့္ အၿမဲတမ္း အခ်ိန္ရွိသေရြ႕ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အမွားေတြ မခံစားေနရေအာင္ေတာ့ ေနထိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ဘ၀မွာ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းနဲ႔ ဆက္စပ္စိတ္ေ၀ဒနာေတြကို အိမ္ဦးခန္းမွာ ေခၚမထားဘဲ ဧည့္သည္သြားဧည့္သည္လာအျဖစ္ပဲ ထားႏိုင္ေအာင္ ကၽြန္မတို႔ ဘယ္လိုေနၾကရမလဲေနာ္။ ဒီတစ္ေခါက္ေတာ့ အမ်ားႀကီး မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ေျပာျပလာတာေတြလည္း မ်ားလာၿပီဆိုေတာ့ အေရးအႀကီးဆံုးနဲ႔ အထိေရာက္ဆံုး အခ်က္ သံုးခ်က္ကိုပဲ ေျပာပါရေစ။

သန္မာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္

ဒါဟာ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်ထက္ မိသားစုကိုယ္တုိင္က ငယ္ငယ္ကတည္းက မျဖစ္မေန ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးရမယ့္ အရာတစ္ခုပါ။ အဲဒါကေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ ကေလးကို ေယာက္်ားေလးျဖစ္ျဖစ္၊ မိန္းကေလးျဖစ္ျဖစ္ သန္မာေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးဖို႔ပါပဲ။ စိတ္ဓာတ္သန္မာတဲ့လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနရင္ ဘ၀အနိမ့္အျမင့္ေတြေရာ၊ စိတ္ဖိစီးမႈေတြေရာ တျခား ျပႆနာအခက္အခဲေတြေရာ အားလံုးကိုပါ တျခားလူေတြထက္ ခံႏုိင္ရည္ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိဘေတြဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ သားသမီးေတြကို ဘ၀လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ရဲ၀ံ့ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေလွ်ာက္လွမ္းတာကို ျမင္ခ်င္ေတြ႕ခ်င္တယ္ဆိုရင္ သန္မာေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

ဥေပကၡာျပဳတတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ

ဒါကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ရမယ့္အခ်က္ပါ။ ဒါကေတာ့ ဥေပကၡာတရားကို လက္ကိုင္ထားဖို႔ပါ။ ကိုယ္ မစြမ္းႏုိင္၊ မတတ္ႏုိင္တဲ့ကိစၥတစ္ခုေပၚလာရင္ ဥေပကၡာျပဳတတ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဥေပကၡာျပဳတယ္ဆိုတာ အရံႈးေပးတာနဲ႔ လံုး၀မတူပါဘူးေနာ္။ ဘယ္လိုကိစၥမ်ိဳးအေပၚမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အတက္ႏုိင္ဆံုး ႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္ပါ။ ဒါေပမယ့္ မရတဲ့အဆံုးတစ္ခ်ိန္ေရာက္လာၿပီဆုိရင္ေတာ့ ဥေပကၡာျပဳပစ္လိုက္ႏုိင္တဲ့ ႏွလံုးသားရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးေကာင္းပါေစ

တစ္ေယာက္တည္း Lonely ျဖစ္တဲ့သူေတြဟာ စိတ္ဓာတ္က်ရင္ ပိုခံစားရပါတယ္။ အျပင္ေလွ်ာက္လည္ဖို႔ လူမရွိ၊ စကားေျပာရင္ဖြင့္ေဖာ္သူငယ္ခ်င္းမရွိ၊ ယံုၾကည္ရတဲ့သူမရွိနဲ႔ ေနာက္ဆံုး အေမွာင္ထဲမွာ ပိတ္မိသြားၾကေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးေကာင္းၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ရာ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခုရွိဖို႔ အရမ္း အရမ္းကို အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါမွ ကိုယ္တစ္ခုခုျဖစ္လာရင္ေတာင္ ေဖးကူထူမေပးမယ့္လူေတြ ေဘးနားမွာ အရန္သင့္ရွိေနဦးမွာေလ။ ဒီဘက္ေခတ္က မိသားစုနဲ႔ ခြဲခြာၿပီး အေ၀းမွာ တစ္ေယာက္တည္း ရပ္တည္ေနရတဲ့သူေတြမ်ားေတာ့ ပိုဆိုးပါတယ္။ အေပါင္းအသင္းေကာင္းဖို႔က မျဖစ္မေနလိုအပ္တာပါ။

ဒီသံုးခ်က္သာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ျပည့္စံုေနမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို စိတ္ေ၀ဒနာမ်ိဳးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းမ်ိဳးပဲျဖစ္ျဖစ္ အလြယ္တကူေက်ာ္လႊားသြားႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးပိတ္ တစ္ခုပဲ သတိေပးခ်င္ပါတယ္။ စိတ္ထဲမွာ မေကာင္းတဲ့အေငြ႕အသက္ေတြ ျပည့္ေနတဲ့ ခံစားခ်က္တစ္ခုခု ခံစားလာရၿပီဆိုရင္ ေမြးမထားမိပါေစနဲ႔။ အသက္၀၀ရႈၿပီး ေျဖေဖ်ာက္လုိက္ပါ။ ရန္သူကို အိမ္ေပၚေခၚတင္ထားဖို႔ ဘယ္ေတာ့မွလည္း စိတ္မကူးလိုက္ပါေလနဲ႔။

Credit;Akhayar